اینتر کولر کمپرسور

کمپرسورهای هوا امروزه نقش پررنگ و بااهمیتی در صنایع مختلف داشته و می‌توانند استفاده‌های متعددی داشته باشند. این تجهیزات می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی شوند و انواع مختلفی داشته باشند. عملکرد و راندمان کمپرسورها می‌توانند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی قرار داشته باشند و استفاده از تجهیزات مختلفی همچون اینترکولرها یا افترکولرها می‌تواند به بهبود عملکرد و کارایی آن‌ها کمک کند. حجم هوای ورودی به داخل کمپرسور از اهمیت بالایی برخوردار است به همین دلیل استفاده از اینترکولر می‌تواند در افزایش آن مؤثر باشد.

اینترکولر چیست؟

از نظر لغوی کولر به معنی خنک‌کننده و اینترکولر نیز به معنی خنک‌کننده میانی است. زمانی که هوا در داخل کمپرسور هوا فشرده می‌شود دچار افزایش دما می‌شود و این افزایش دما می‌تواند راندمان حجمی بسیاری از کمپرسورها از جمله کمپرسورهای پیستونی دومرحله‌ای را کاهش بدهد. برای آنکه دمای هوای فشرده کاهش پیدا کرده و راندمان کمپرسور بهبود پیدا کند از یک خنک‌کننده استفاده می‌شود. در اکثر کمپرسورها از افترکولر برای خنک‌سازی هوای فشرده استفاده می‌شود اما در کمپرسورهای باد دو یا چند مرحله‌ای باید هوا بعد از هر مرحله فشرده‌سازی خنک شود و برای این کار از اینترکولرها استفاده می‌شود.

در حقیقت زمانی که دمای هوا افزایش پیدا کند حجم آن نیز بالا می‌رود و این افزایش دما و حجم باعث می‌شود که در کمپرسورهای چندمرحله‌ای حجم کمتری از هوا به مراحل بعدی منتقل شود و در نهایت راندمان دستگاه کاهش خواهد یافت. دمای هوای فشرده شده در مرحله اول معمولاً تا ۱۳۰ درجه بالا می‌رود و اگر این دما برای ورود به مرحله بعدی کم نشود می‌تواند باعث آسیب دیدن کمپرسور باد و کاهش راندمان آن شود به همین دلیل اینترکولر می‌تواند اهمیت بالایی داشته باشد.

نحوه عملکرد اینتر کولر کمپرسور و انواع آن

همان‌طور که گفته شد وظیفه اصلی اینترکولر ها جذب گرما و کاهش دمای هوای فشرده شده در مراحل مختلف است. این دستگاه به صورت کلی شامل دو نوع خنک‌کننده هوا و آب است که نحوه عملکرد هرکدام از آن‌ها متفاوت خواهد بود.

1. در اینترکولر هوا یک سطح گسترده و مشبک فلزی بر روی کمپرسور هوا نصب می‌شود و هوای فشرده شده از لوله‌هایی در تماس با این سطح عبور می‌کنند و به این صورت دما به هوای محیط منتقل می‌شود. در حقیقت عبور هوای فشرده شده با دمای بالا از این لوله‌ها باعث افزایش دمای آن‌ها شده و این دما به سطح مشبک منتقل خواهد شد. از آنجایی که سطح مشبک گسترده با هوای محیط تماس زیادی دارد، دمای هوای فشرده شده به راحتی منتقل شده و در نهایت هوای فشرده شده خنک می‌شود.
2. در اینترکولر آب از آب برای خنک شدن هوای فشرده استفاده می‌شود به این صورت که آب خنک وارد خنک‌کننده شده و انتقال حرارت بین هوای فشرده و آب خنک صورت می‌گیرد و این باعث می‌شود که هوای فشرده گرمای خود را به آب بدهد.

مزایای استفاده از اینترکولر در کمپرسور هوا

با توجه به آنکه هوای فشرده در بسیاری از صنایع کاربردهای وسیعی دارد لازم است که کمپرسورها به صورت مستمر فعالیت داشته باشند و هوای مورد نیاز دستگاه‌ها و ابزارهای پنوماتیک را فراهم کنند و اگر دمای هوای فشرده شده کاهش پیدا نکند ممکن است آسیب‌ها و خسارت‌های مختلفی به قطعات کمپرسور وارد شود. در اصل مهم‌ترین مزایای استفاده از اینترکولر در کمپرسورها شامل موارد زیر هستند.

• اینتر کولر می‌تواند با کاهش دمای هوای فشرده راندمان و عملکرد کمپرسور را به شکل قابل توجهی بهبود ببخشد.
• افزایش دمای هوا می‌تواند باعث افت عملکرد روغن دستگاه شود و اینترکولر می‌تواند از این معضل جلوگیری کند.
• اینترکولر با کاهش دمای هوا می‌تواند بخش قابل توجهی از رطوبت آن را جذب کند و این کار باعث می‌شود که قطعاتی همچون سیلندرها و … دچار فرسایش نشده و طول عمر بالاتری داشته باشند.
• از آنجایی که کاهش دمای هوای فشرده شده باعث کاهش حجم آن می‌شود، استفاده از اینترکولر می‌تواند به افزایش میزان ذخیره‌سازی هوای در کمپرسور کمک کند.

تفاوت اینتر کولر و افترکولر

همان‌طور که گفته شد هدف اصلی استفاده از کولر در کمپرسورهای هوا کاهش میزان دمای هوای فشرده شده است. اینتر کولر و افترکولر هردو دارای هدف و عملکردی مشابه هستند و مهم‌ترین تفاوت آن‌ها محل قرارگیری در دستگاه کمپرسور است. در اصل اینترکولر موظف است که دمای هوای فشرده شده را پس از هر مرحله فشرده‌سازی کاهش بدهد و آن را برای مرحله بعدی فشرده‌سازی آماده نماید در حالی که افترکولر وظیفه دارد هوای فشرده را پس از پایان مراحل فشرده‌سازی خنک نماید. افتر کولر در اصل با کاهش دمای هوای فشرده شده آن را برای ذخیره‌سازی آماده می‌کند.

تفاوت دیگر اینترکولرها و افترکولرها در نحوه استفاده از آن‌ها است و همان‌طور که گفته شد اینترکولرها در کمپرسورهای استفاده می‌شوند که به صورت دو یا چندمرحله‌ای طراحی شده‌اند.

یک نکته دیگر که اهمیت بالایی دارد این است که خود اینترکولر نیز داغ می‌کند و حرارت آن در طی کار کردن بالا می‌رود و باید از قطعات دیگری مانند رادیاتور برای خنک کردن آن استفاده کرد به همین دلیل در بسیاری از موارد کاربرد و کارایی افترکولرها به مراتب بیشتر از اینترکولرها خواهد بود.

نگهداری و تعمیر اینترکولر

اینترکولر همانند کمپرسور اسکرو و سایر تجهیزات نیاز به نگهداری داشته و لازم است که در زمان استفاده از آن به نکات مختلفی توجه داشت. به صورت کلی برای آنکه اینترکولر راندمان خوبی داشته باشد باید همواره تمیز نگهداشته شود و هرگونه آلودگی از لوله‌ها و صفحه مشبک آن حذف شود. کثیف شدن اینترکولر مانع از انتقال صحیح حرارت می‌شود و در نتیجه دمای هوا کاهش پیدا نخواهد کرد و این باعث کاهش طول عمر کمپرسور و افزایش رطوبت موجود در هوا خواهد شد. همچنین اینترکولر باید به صورت دوره‌ای سرویس شده و هرگونه نقص موجود در آن برطرف گردد.