thermograph ترموگراف چیست؟

ترموگراف دما و رطوبت و یا ثبت کننده دما و رطوبت دستگاهی است بوسیله سنسورهای داخلی تغییرات دمائی و رطوبت را در بازه زمانی معین اندازه گیری، نمایش و ذخیره می کند. از ترموگراف دما و رطوبت در داروخانه ها، سردخانه ها، گلخانه ها، سیستم های تهویه مطبوع و کلیه مکان هایی که نیاز به ثبت اطلاعات و سوابق دما و رطوبت دارند استفاده می شود. ترموگراف ها به طور کلی در سه مدل USB و نمایشگر دار و پولکی تقسیم میشنود که همگی توسط باطری تغذیه میشوند. یکی از ویژگی های ترموگراف دما و رطوبت قابلیت اتصال به کامپیتور و ارائه خروجی به صورت ترموگراف ( نمودار) و فایل اکسل و امکان تحلیل توسط آن را به کاربر می باشد.

نمایش و اندازه گیری دما و رطوبت و ثبت اطلاعات و سوابق مربوط به آن بسیار حایز اهمیت بوده و در بیشتر صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی ، کشاورزی و .. وجود سیستم نمونه برداری از دما و رطوبت در کل سال امری است اجتناب ناپذیر.
یکی از خصوصیات اصلی ترموگراف های دما و رطوبت ، توانایی برداشت مقادیر سنسورها و ذخیره داده ها برای استفاده آتی آن می باشد. هر چند در مواردی که از ترموگراف ساستفاده می شود به ندرت فقط از جمع آوری و ذخیره داده استفاده می شود. شما ناگزیرید که توانایی تحلیل و ارائه داده های ذخیره شده را داشته باشید تا بتوانید تصمیمات حیاتی را بر اساس داده های ذخیره شده بگیرید.

انواع ترموگراف دما و رطوبت

ترموگراف های دما و رطوبت با توجه به نوع کاربرد به دو دسته تماسی و محیطی تقسیم می شوند. ترموگراف های تماسی قابلیت اتصال پراب مجزا جهت اندازه گیری دما به صورت تماسی را دارد، ترموگراف های دما و رطوبت محیطی به وسیله سنسور داخلی قابلیت اندازه گیری دما و رطوبت محیط را دارا می باشند.

کاربرد های ترموگراف دما و رطوبت

یکی از عوامل موثر در فساد مواد غذایی در انبارهای نگهداری مواد غذایی، افزایش دما و رطوبت می باشدکه باعث شدت فعالیت حشرات و میکروارگانیسم ها می شود. دما در انبارهای نمناک می تواند مواد غذایی را با خطر جدی مواجه سازد، به همین دلیل یکی از کاربردهای اصلی ترموگراف دما و رطوبت اندازه گیری و تحلیل دما و رطوبت انبارهای مواد غذایی می باشد.

• اندازه گیری دما و رطوبت در ساختمان های اداری، گلخانه ها، سیستم های انبار مواد غذایی، سردخانه ها، کانتینرهای حمل،
• نصب و راه اندازی سیستم های تهویه مطبوع، اتاق های کامپیوتر، آزمایش گاه ها، کتابخانه ها و موزه ها
• مانیتورینگ تولیدکننده های الکترونیک و یا ثبت داده های دما و رطوبت به منظور کنترل ایستگاه های دشارژ ولتاژ بالا
• در واحد های احیای آب های آلوده در طول فرایند نظارت می تواند جهت مانیتور و ثبت اطلاعات مورد استفاده قرار گیرد

اجزاء ترموگراف دما و رطوبت

• سخت افزاری برای تبدیل سیگنالهای موردنظر به داده های دیجیتال که شامل سنسورها، مدارات بهبود سیگنال (مانند تقویت کننده و کاهنده های نویز) و مدارهای مبدل آنالوگ به دیجیتال.
•  سخت افزار ذخیره سازی بلند مدت داده ها که معمولا کارت حافظه یا رایانه می باشد.
• نرم افزار دیتالاگر که برای جمع آوری، آنالیز و نمایش داده ها استفاده می شود
• کابل دیتالاگر که رابط بین دیتالاگر و کامپیوتر برای انتقال داده های ذخیره شده بر روی کامپیوتر

پارامترهای مهم در انتخاب ترموگراف دما و رطوبت

• رنج اندازه گیری دما و رطوبت
• دقت اندازه گیری
• ظرفیت حافظه داخلی
•  داشتن صفحه نمایشگر و قابلیت نمایش همزمان دما و رطوبت
•  محیطی و تماسی بودن ترموگراف
•  قابلیت تنظیم جهت هشدار صوتی و تصویری جهت تجاور از محدوده دمائی بالا و پائین تعریف شده
•  قابلیت رسم نمودار گرافیکی

برندهای قابل مطرح در این زمینه عبارتند از:

• تستو testo
• سم cem
• کیمو kimo
• بنتچ benetech

ترموگراف ، ثبت‌کننده داده یا دیتالاگر چیست ؟

ثبت‌کننده داده یا دیتالاگر (به انگلیسی: Data Logger) وسیله‌ای الکترونیکی است که داده‌هایی را که بوسیله حسگرهای تعبیه شده در دستگاه یا ابزار و حسگر خارجی تامین می‌شوند را در طول زمان یا در رابطه با مکان ذخیره می‌کند. اکثر دیتالاگرها (اما نه همه آنها) بر پایه یک پردازنده رقمی (یا رایانه) طراحی و ساخته می‌شوند. آنها عموما کوچک و قابل حمل بوده و به وسیله باتری تغذیه می‌شوند به علاوه به یک ریزپردازنده مجهز بوده و دارای حافظه داخلی جهت ذخیره سازی داده و تعدادی حسگرمی‌باشند. برخی از دیتالاگرها به رایانه متصل می‌شوند و می‌توان با استفاده از نرم‌افزار آنها را فعال کرده و داده‌های کنترل شده را مشاهده و تجزیه و تحلیل کرد، در حالی که بقیه دارای رابط محلی (مانند صفحه کلید و صفحه نمایش) بوده و می‌توانند از آنها به صورت وسیله‌ای مستفل استفاده کرد.

دیتالاگرها انواع گوناگونی دارند، از انواع هرکاره که برای دامنه مصارف عادی استفاده می‌شود تا وسایل بسیار خاص برای اندازه گیری فقط در یک محیط یا کاربرد از پیش تعیین شده. متداول است که انواع هرکاره قابل برنامه ریزی باشند با این حال بسیاری از آنها به صورت ماشین‌های ایستایی بدون پارامتر یا تعداد محدودی پارامتر قابل تغییر باقی مانده‌اند. دیتالاگرهای الکترونیکی در بسیاری از کابردها جایگزین ضبط کننده‌های نمودار(Chart Recorders) شده‌اند. یکی از اصلی‌ترین مزایای استفاده ازدیتالاگرها قابلیت جمع آوری ۲۴ ساعته اطلاعات است. 

دیتالاگرها معمولاً به محض فعال سازی بدون مراقبت رها شده تا در طول دوره دیده بانی اندازه گیری نموده و اطلاعات را ذخیره کند. این قابلیت اجازه می‌دهد تا تصویری جامع و دقیق از شرایط محیط تحت نظر مانند دمای هوا یا رطوبت بدست آید. با توجه به تکنولوژی که در ساخت برخی دیتالاگرهای سطح بالا دخیل است، آنها می‌توانند بسیار گران قیمت باشند. برای یک دیتالاگر قیمت‌های در محدوده ۴۰۰$-۱۲۰۰۰$ وجود دارد. هرچند انواع با کیفیت بالا به طور کلی چندین سال عمر می‌کنند.

قالب‌های داده

استاندارد سازی پروتکل‌ها و قالب‌های داده از گذشته مشکل بوده‌است اما امروزه در صنعت در حال رشد است. در بین قالب‌های ذخیره داده هر روزه بر مقبولیت XML برای تبادل اطلاعات افزوده می‌شود.

پروتکل‌های ابزار دقیق

پروتکل‌های فراوانی استاندارد سازی شده‌اند که یک پروتکل هوشمند را نیز شامل می‌شوند، SDI-12این پروتکل اجازه می‌دهد تا برخی از وسایل ابزار دقیق به انواع دیتالاگرها متصل شوند. استفاده از این استاندارد به مقبولیت زیادی در خارج از صنعت محیط زیست دست نیافت. همچنین برخی از شرکت‌ها فعال در این زمینه امروزه از استاندارد MODBUS پشتیبانی می‌کنند. این استاندارد که بر مبنایCanbus یا (ISO ۱۱۸۹۸) بنا شده‌است به صورت سنتی در زمینه کنترل صنعتی استفاده می‌شد که امروزه استفاده از آن بسیار بیشتر از گذشته شده‌است. برخی دیتالاگرها با استفاده از یک محیط برنامه نویسی قابل انعطاف خود را با انواع مختلفی از پروتکل‌های غیر استاندارد سازگار می‌کنند.

کاربردها

کاربرد دیتالاگر شامل موارد زیر می‌شود:

• ذخیره در ایستگاه هواشناسی بدون مراقبت (مانند سرعت باد/ و جهت باد، دما،رطوبت نسبی، تشعشعات خورشیدی.
• ذخیره در ایستگاه‌های بدون مراقبت هیدروگرافی (مانند سطح آب، عمق آب، جریان آب، pH آب، رسانایی آب
• ذخیره خودکار رطوبت خاک
• ذخیره خودگار فشار گاز
• شمارش ترافیک جاده
• اندازه گیری دما (رطوبت و…) مواد فاسد شدنی در حین انتقال محموله: Cold chain 
• مانیتورینگ فرایند برای نگهداری و عیب یابی کاربردها
• تحقیقات حیات وحش
• اندازه گیری لرزش و شرایط حمل (ارتفاع سقوط) در توزیع.
• مانیتورینگ سطح مخزن
• مانیتورینگ محیط زیست
• آزمایش خودرو
• مانیتورینگ وضعیت رله در سیگنال دهی راه آهن
• ذخیره سازی ‘نمودار بارگذاری الکتریکی’ برای مدیریت مصرف انرژی.

خصوصیات یک دیتالاگر

۱– تعداد کانالها: تعداد کانالها بیانگر تعداد سنسورها و مبدلهایی است که هم‌زمان قابل اتصال به دیتالاگر هستند.

۲– فرکانس نمونه برداری: این عدد نشان دهنده تعداد دفعاتی است که دیتالاگر داده‌های هر سنسور را خوانده و به کامپیوتر یا حافظه منتقل می‌کند. برای مثال وقتی گفته می‌شود یک دیتالاگر دارای فرکانس نمونه برداری ۳۰۰ هرتز است به این معنی است که در هر یک سیصدم ثانیه داده‌های بدست آمده از سنسورها به کامپیوتر منتقل می‌شود.

۳- نوع سنسورهای پشتیبانی کننده: معمولاً هر دیتالاگری سنسورها و مبدلهای خاصی را پشتیبانی می‌کند. مثلاً یک دیتالاگر ممکن است تنها قادر به پشتیبانی سنسورهای حرارتی RTD باشد ولی قادر به پشتیبانی ترموکوپلها نباشد.

معمولاً هر دیتالاگر مجهز به یک نرم‌افزار است که امکان اعمال تنظیمات آن و مشاهده نمودارهای بدست آمده از سنسورها را حین نمونه برداری ممکن می‌کند.

یک پارامتر اساسی در سیستم‌های دیتالاگر قابلیت ثبت اطلاعات برای مدت زمانی طولانی مثلاً چندین سال است. برای دست یابی به این هدف لازم است سیستم‌های دیتالاگر دارای رسانه‌های ذخیره سازی در حجم‌های بالا و مصرف انرژی بسیار کم باشند