کلید اتومات دیجیتال(ست کنترل)

کلید اتومات پمپ آب، قطعه ای است که در بین مصرف کنندگان این نوع محصول، به نام ست کنترل آب معروف است.

ست کنترل در واقع همان کلید اتومات دیجیتال است که جهت قطع و وصل پمپ به صورت خودکار به کار برده می شود و عملکرد آن به شکل دیجیتال است. به همراه پمپ اجزایی مانند مانومتر، پنج راهی (شیر ۵ راهه) و پرشر سوئیچ (کلید اتومات) و مورد نیاز است؛ اما با نصب یک ست کنترل به راحتی می توان از هزینه اضافی اجزا ذکر شده جلوگیری کرد، هم چنین عملکرد بهتری نیز خواهید داشت. یکی از دقیق ترین ست کنترل های موجود در بازار ست کنترل های برند پنتاکس و لوارا می باشد که فشار استارت را نیز در آنها می تواند تنظیم کند.

زمانی که آب ورودی به پمپ فشار داشته باشد ( مانند سیستم آب شهری که فشار بیشتری بین ۱٫۵ تا ۲٫۵ بار دارد) از ست کنترل استفاده می شود. اما زمانی که آب ورودی به پمپ، فشار نداشته باشد همانند آب در تانک و یا استخر که هیچ فشاری ندارد (حتی اگر در ارتفاع بالاتری نسبت به پمپ نصب شوند) نمی توان از ست کنترل استفاده کرد.

کاربردهای ست کنترل

از کلید اتومات دیجیتال فقط برای جاهایی می توان استفاده کرد که آب ورودی به پمپ ، فشار داشته باشد (مثل آب شهری که معمولا ۱٫۵ تا ۲٫۵ بار فشار دارد) و در جاهایی که آب ورودی به پمپ فشار نداشته باشد (مثل آب تانکرها یا استخرها که فشارشان صفر است ) نمی توان از کلید اتومات دیجیتال استفاده کرد

نکته مهم : تانکر هر قدر هم بالاتر از پمپ نصب شده باشد باز هم فشارش نسبت به مصرف کننده صفر است پس فرقی نمی کند که مخزن را یک سانت یا یک متر بالاتر از پمپ نصب کنید

بهتر است پیش از چگونگی تنظیم ست کنترل ابتدا به نحوه عملکرد آن پرداخت تا درک بهتری نسبت به ست کنترل و یا کلید اتومات دیجیتال داشته باشیم.

اتومات دیجیتال دارای یک سوییچ جریان آب یا flow switch است که اگر آب با فشار ۰/۵ بار از آن رد شود عمل کرده و پمپ را روشن می کند – حال اگر فشاری پشت پمپ نباشد و آب ، داخل اتومات جریان پیدا نکند ، کلید اتومات عمل نکرده و پمپ هم روشن نخواهد شد 
به عبارت دیگر اگر زمانی که شیر را باز میکنید آب با فشار کم از شیر خارج شود ، اتومات عمل کرده و پمپ هم روشن خواهد شد ولی اگر شیر را باز کنید و آبی از آن خارج نشود ، پمپ هم روشن نخواهد شد 

بدین ترتیب ابتدا باید با نصب گیج فشار روی لوله آب شهری فشار آن را اندازه گیری کنید.اگر فشار ۱/۵ بار باشد اتومات دیجیتال تا ۱۰ متر و اگر ۲/۵ بار باشد تا ۲۰ متر کار می کند. طبق دفترچه این نهایت ارتفاعی است که اتومات دیجیتال را می توان نصب کرد ولی بر اساس تجربه شخصی اگر فشار ۳/۵ یا ۴ بار باشد کلید اتومات تا ارتفاع ۳۰ یا ۳۵ متری هم کار خواهد کرد

زمانی که آب شهری ۱/۵ بار فشار داشته باشد و مصرف کننده ۱۰ متر بالاتر از پمپ باشد ، ۱ بار فشار آب صرف غلبه بر ارتفاع ۱۰ متری ستون آب می شود و ۰/۵ بار هم به ارتفاع ۱۰ متری می رسد که باعث می شود زمانی که شیر آب را باز می کنید آب با فشار نیم بار از شیر خارج شود
( جریان آب با فشار حداقل نیم بار باعث عمل کردن اتومات و روشن شدن پمپ می شود )

حال اگر فشار آب شهری از ۱/۵ بار کمتر شود (مثلا به ۱٫۳ بار برسد) و مصرف کننده ای که در ارتفاع ۱۰ متری قرار دارد،  آب را باز کند ، آب با فشار ۰٫۳ بار از شیر خارج می شود و در نتیجه پمپ هم روشن نخواهد شد. پس اگر فشار آب شهر دقیقا ۱/۵ بار است و بعضی اوقات از این میزان کمتر می شود نباید برای مصرف کننده ای که در ارتفاع ۱۰ متری قرار دارد از کلید اتومات دیجیتال استفاده کنید و در این شرایط بهتر است نهایتا برای مصرف کننده ای که در ارتفاع ۷ یا ۸ متری قرار دارد از اتومات دیجیتال استفاده کنید

نکته مهم : همیشه ۰/۲ تا ۰/۵ بار ضریب اطمینان در نظر بگیرید – یعنی اگر فشار آب شهری ۲ بار است اتومات دیجیتال را برای ارتفاع ۱۰ متری و اگر ۳ بار است برای ارتفاع ۲۰ متری در نظر بگیرید

تمام اتومات های دیجیتال یک شرط برای روشن شدن دارند و زمانی که آب با فشار نیم بار از آن ها رد شود روشن می شوند ولی اتومات های دیجیتال پنتاکس دو شرط برای روشن شدن دارند
۱: آب با فشار نیم بار از داخل آنها رد شود
۲: بعد از باز کردن شیر آب ، فشار پمپ به عدد تنظیم شده کاهش یابد
به عنوان مثال اگر فشار آب شهری ۲٫۵ بار باشد

نکته بسیار مهمی که در اینجا وجود دارد این است که لوله کش ها فکر می کنند در هر شرایطی اگر فشار پمپ به کمتر از میزان تنظیم شده برسد باید پمپ روشن شود در صورتی که چنین نیست – برای عمل کردن اتومات پنتاکس باید هر دو شرط به صورت همزمان بر قرار شود
اول جریان آب با فشار حداقل نیم بار –  دوم کاهش فشار پمپ به عدد تنظیم شده 
یعنی اگر فشار به کمتر از عدد تنظیم شده برسد پمپ روشن نمی شود مگر اینکه همزمان جریان نیم باری آب را هم داشته باشیم

برای روشن تر شدن موضوع یک مثال میزنیم :

فرض می کنیم فشار آب شهری ۲٫۵ بار است و فشار استارت را روی ۱٫۵ بار تنظیم کرده ایم
در این شرایط اگر شیر را خیلی کم باز کنیم فشار محل پمپ به ۲ بار می رسد و در نتیجه پمپ روشن نمی شود ولی اگر شیر را تا انتها باز کنیم فشار محل پمپ به کمتر از ۱٫۵ بار می رسد و پمپ روشن می شود
در این مثال اگر بخواهیم در استفاده های جزئی از آب هم پمپ روشن شود باید فشار استارت را روی ۲ بار تنظیم کنیم

بدین ترتیب می توانید تنظیم کنید که اگر فشار آب ورودی زیاد بود و یا اینکه مصرف آب خیلی کم بود ، پمپ روشن نشود (مثلا زمانی که فلاش تانک پرمی شود یا آب شیرین کن آب مصرف می کند)  که این امر باعث کاهش استهلاک پمپ می شود
همچنین می توانید اتومات دیجیتال Pentax را روی حداکثر یا مثبت ترین حالت قرار دهید تا به محض باز کردن شیر آب و کمترین مصرف آب ، پمپ روشن شود.

نکته ۱ : از آنجایی که کلید اتومات قابل تنظیم Lowara برای پمپ های ۳ اسب می باشد و قیمتش هم بیش از ۴ برابر Pentax می باشد استفاده از آن متداول نیست به همین خاطر  از Pentax به عنوان بهترین کلید اتومات ایتالیایی نام میبریم

نکته ۲ : اتومات دیجیتال Dab هم ایتالیایی و بسیار با کیفیت است و تا ۲۰ آمپر RLA (Running load Amper) هم توانایی برق دهی دارد ولی اشکالش این است که قابلیت تنظیم فشار استارت را ندارد و مثل مدل های چینی به محض باز کردن آب ، پمپ را روشن می کند

البته داب یک پیچ تنظیم دارد که با آن می توانید تعیین کنید که پمپ چه مدت بعد از بستن آب ، خاموش شود. همانطور که میدانید تمام اتومات های دیجیتال به صورت پیش فرض ۸ تا ۱۰ ثانیه بعد از بستن آب ، پمپ را خاموش می کنند ولی اتومات داب را می توان طوری تنظیم کرد که ۰/۵ تا ۱۰ ثانیه بعد از بستن آب ، پمپ را خاموش کند.
 از آنجایی که اتومات DAB برای پمپ های تا ۳ اسب طراحی و تولید شده این پیچ را گذاشته اند تا با تنظیم آن روی حداقل زمان ممکن بتوان از فشار بیش از حد به لوله ها و لوازم منزل جلوگیری کرد

راهنمای تنظیم ست کنترل یا کلیداتومات دیجیتال

جهت تنظیم ست کنترل ابتدا شیر آب خانه را تا انتها باز کنید تا ست کنترل به پمپ دستور کار کردن بدهد. سپس شیر خروجی پمپ را ببندید و منتظر شوید که پمپ خاموش شود. این بار شیر آب را کمی باز کنید. اگر پمپ شروع به کار کرد پیچ تنظیمی ست کنترل را به سمت چپ یا منفی بچرخانید. در مرحله بعد شیر آب را تا نیمه باز کنید اگر پمپ شروع به کار کرد دیگر نیازی به تنظیم ست کنترل نیست. اگر روشن نشد، شیر تنظیمی را به سمت راست و یا مثبت بچرخانید.

به عنوان مثال اگر فشار ورودی آب ۱٫۵ بار است و شما در ارتفاع ۱۰ متری هستید. زمانیکه پمپ آب خاموش است، گبج فشار، فشار ورودی آب ۱٫۵ بار را نشان می دهد و در صورت باز کردن شیر آب، گیج فشار به اندازه ارتفاع شما یعنی ۱ بار می شود. در نتیجه بهتر است که ست کنترل را روی ۱٫۲ تا ۱٫۵ بار تنظیم کنید تا در ارتفاع ۱۰ متری پمپ شروع به کار کند.

برای تنظیم کلید اتومات ابتدا یک شیر را داخل منزل تا انتها باز می کنیم و سپس به محل نصب پمپ می رویم و شیر خروجی پمپ را می بندیم. بعد از خاموش شدن پمپ ، کمی شیر را باز می کنیم تا اندازه ای که آب کمی بیشتر از شیر سماور جریان پیدا کند – در این حالت اگر پمپ روشن شد پیچ تنظیم را کمی به سمت چپ یا منفی می چرخانیم
این کار را چندین بار انجام می دهیم تا جایی که با کم باز کردن شیر ، پمپ روشن نشود (همانطور که قبلا گفتیم اگر با مصرف حداقلی آب هم پمپ روشن شود ، در تمام مدتی که فلاش تانک پر می شود و یا آب شیرین کن کار می کند پمپ روشن می ماند)
در مرحله بعد آب را تا نیمه باز می کنیم – اگر پمپ روشن شد که نیازی به تنظیم ندارد ولی اگر روشن نشد باید پیچ تنظیم را کمی به سمت راست یا + بچرخانیم
نکته: برای تنظیم صحیح و آسان کلید اتومات باید شیر خروجی آن از نوع دسته گازی باشد تا بتوانید سریع آن را باز و بسته کنید
نکته ۲: بهترین شیر دسته گازی که مخصوص لوله سبز است و در دو سرش هم دارای قفل و واشر است و نیازی هم  به نوار تفلن ندارد مارک ipi و ساخت چین است. تعویض این شیرها به دلیل اینکه در هر دو سر دارای قفل می باشند خیلی ساده است و به راحتی می توانید قفل را باز کنید و شیر خراب را تعویض کنید و برای تعویض آن نیازی به لوله کش نیست
 این شیر هم مثل DN محصول درجه یک چین می باشد.
برای درک بهتر این موضوع یک مثال می زنم :
فشار ورودی پمپ ۲/۵ بار است
ارتفاع مصرف کننده ۱۵ متر است
در این حالت ، بدون پمپ ۱ بار فشار خواهیم داشت
فرض کنیم کلید اتومات را روی منفی ترین حالت یا ۰/۵ بار تنظیم کرده اید 
حال شیر را باز می کنیم – ۱/۵ بار از فشار آب شهری صرف غلبه بر ارتفاع ۱۵ متری ستون آب می شود و آب با فشار ۱ بار از لوله خارج می شود
در این حالت ، نشانگر فشار سنج روی پمپ از ۲/۵ بار روی ۱/۵ بار می آید (۱/۵ بار ثابت است و از این کمتر نخواهد شد چون این میزان فشار به صورت ثابت وجود دارد تا آب ۱۵ متر بالا برود) و چون روشن شدن اتومات را روی ۰/۵ بار تنظیم کرده ایم پمپ استارت نمی کند – در این شرایط باید پیچ تنظیم را روی مثبت ترین حالت بگذارید تا پمپ روی ۱/۸ تا ۲ بار روشن شود

نکته ۱ : هر چه ارتفاع مصرف کننده بالاتر باشد بهتر است پیچ تنظیم را به سمت + بچرخانید (در مثبت ترین حالت ، پمپ حدودا روی ۲ بار یا بیشتراستارت می کند)

نکته ۲ : روی منفی ترین حالت ، اگر فشار به ۰٫۵ بار برسد پمپ روشن می شود و روی + ترین حالت اگر فشار به ۲ برسد پمپ روشن می شود.

دستور العمل هایی جهت نصب صحیح ست کنترل:

نکات مهم برای نصب ست کنترل یا کلید دیجیتال پمپ آب

1. ارتفاع ست کنترل از پمپ آب بایستی ۳۰ سانتی متر و در جهت عمودی باشد.
2. نصب ست کنترل ها از نوع pentaxبایستی حتما به صورت افقی باشد. ( البته این موضوع انحصارا برای مدلpentaxنیست. حتما” پس از خرید به جهت نصب و فلش روی ست کنترل دقت کنید. )
3. به هیچ وجه بعد از ست کنترل نبایستی از شیر یک طرفه استفاده نمود. ( ست کنترل خود دارای شیر یکطرفه است )
4. قبل از نصب ست کنترل از عدم نشتی لوله ها اطمینان حاصل فرمایید.
5. به هیچ عنوان از محافظ برق برای ست کنترل استفاده نکنید. چون در صورت نوسان برق و قطع شدن لحظه ای برق تنظیم ست کنترل تغییر خواهد کرد و بایستی مجدداً تنظیم گردد.
6. ست کنترل خود را مناسب با ساختمان و بلوک آپارتمانی انتخاب نمایید. انتخاب نامناسب ست کنترل سبب سوختگی مکرر آن می شود.
7. تا حد امکان ست کنترل را در جایی نصب کنید که احتمال خیس شدن آن توسط بارش باران نباشد.
8. لازم به ذکر است که پیچ پشت برخی از ست کنترل ها به منظور تنظیم ست کنترل نمی باشد و فقط به عنوان سوپاپ اطمینان عمل می نماید.

محاسن کلیداتومات دیجیتال :

۱:فشار آب در حین استفاده ثابت است (به دلیل اینکه پمپ در تمام مدتی که شیر آب باز است روشن می ماند)

۲: هزینه کمتر راه اندازی نسبت به سیستم های مخزن تحت فشار دارد.

۳: نصب ان ساده و راحت تر از سیستم های دیگر است.

۴: عمر کلید اتومات دیجیتال طولانی است و معمولا اگر کیفیت ان خوب باشه دو یا سه سالی بدون نیاز به تنظیم و تعمیر کار می کند.

۵: فشار و دبی آب در اتوماتیک های دیجیتال ، حدود  ۲۰ درصد بیشتر از سیستم های مخزن تحت فشار است.

یرا پرشرسویچ دیجیتال تا زمانی که اب را مصرف میکنیم الکتروموتور را روشن نگه میدارد

۶: کلید های دیجیتال معمولا نیاز به تنظیم ندارد.

معایب کلید اتومات دیجیتال:

۱: برای جاهایی که آب ورودی فشار ندارد نمی توان از آن استفاده کرد (برای پمپاژ آب تانکرها ، استخرها و …)

۲: در این سیستم بلبرینگ و نافی پمپ به دلیل کارکرد طولانی تر و ممتد پمپ نسبت به سیستم های مخزن تحت فشار زودتر خراب می شود. برای جلوگیری از این امر باید زمانی که مثلا حمام هستید گاهی آب را ببندید تا پمپ خنک شود – با این کار علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب ، از داغ کردن و سوختن بلبرینگ و نافی جلوگیری می کنید

۳: اگر فشار آب شهری افت کند و کمتر از میزان مورد نیاز بشود ، اتومات عمل نمی کند و برای استارت پمپ مجبور هستید یک بار برق پمپ را قطع و وصل کنید یا کلید reset روی اتومات دیجیتال را فشار دهید تا پمپ روشن شود.البته تا زمانی که فشار آب به حالت نرمال خود نرسیده برای هر بار استارت پمپ باید این کار را دوباره انجام دهید
نکته : پمپ بعد از استارت تا زمانی که آب باز باشد خاموش نمی شود و مصرف کننده می تواند از آب استفاده کند ولی زمانی که آب را ببندد و پمپ خاموش شود دوباره پمپ استارت نمی کند و باید برق آن را قطع وصل کنید تا روشن شود

عیب یابی کلیداتومات دیجیتال:

اگر به طور متداول فشار آب شهری در منطقه شما به قدری افت می کند که بدون پمپ ، آب اصلا نمی آید به هیچ عنوان از اتومات دیجیتال استفاده نکنید ولی اگر به ندرت این اتفاق می افتد راه حل این است که یک مخزن تحت فشار به سیستم اضافه کنید
بدون اینکه آب باز باشد پمپ روشن / خاموش می شود : 
این حالت زمانی رخ می دهد که فشار استارت بیشتر از فشار آب شهری تنظیم شده باشد – برای رفع این مشکل ، پیچ تنظیم را کمی به سمت منفی بچرخانید تا مشکل حل شود.
همیشه باید فشار استارت را کمتر از فشار آب شهری تنظیم کنید چون تمام اتومات های دیجیتال مخزن باد ندارند (نکته ۱) و زمانی که پمپ خاموش می شود فشار کم کم افت می کند تا جایی که فشار اتومات دیجیتال به فشار آب شهری می رسد و اگر فشار استارت بالاتر از فشار آب شهری تنظیم شده باشد پمپ مدام روشن می شود
به عبارت دیگر برای اندازه گیری فشار آب شهری کافی است بعد از چند دقیقه که پمپ خاموش بود به مانومتر (نشانگر فشار) نگاه کنید