پمپ پریستالتیک (پمپ شلنگی)

پمپ پریستالتیک

این پمپ ها که به نام پمپ های غلطکی و شلنگی نیز معروفند از لحاظ عملکرد از نوع پمپ های جا به جایی مثبت هستند و می توانند به صورت خطی سیال را منتقل کنند. جنس بدنه این پمپ ها معمولا از استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ ساخته می شود.  اهمیت ویژه این پمپ ها در نوع ساختارشان است. داخل پمپ های پریستالتیک از یک تیوپ یا شلنگ انعطاف پذیر برای مسیر حرکت سیال استفاده می شود که باعث می شود سیال با بدنه پمپ هیچ تماسی نداشته باشد و محیط می تواند کاملا ایزوله باشد. جنس این لوله (تیوپ) را می توان با توجه به نوع سیال عبوری از آن انتخاب کرد در نتیجه امکان سازگاری با انواع سیالات و سیالی که دارای خورندگی یا ذرات جامد باشند نیز وجود دارد. همچنین به علت اینکه سیال فقط با جداره داخلی لوله در تماس است نیاز به سیل مکانیکی و آب بند پکینگ و اورینگ و … به حداقل می رسد.

حال که میدانید پمپ پریستالتیک چیست باید گفت درون این پمپ ها یک رولر یا غلطک نیز تعبیه شده که وظیفه آن به حرکت درآوردن سیال است. رولر با چرخش خود باعث ایجاد فشار مثبت در شلنگ یا تیوپ و در نتیجه جا به جایی سیال می گردد. اساس کار این پمپ ها به این صورت است که با چرخش غلطک درون محفظه ، فشاری به خط لوله وارد می گردد که  باعث حرکت رو به جلوی سیال می گردد همچنین خلا ایجاد شده پشت غلطک باعث مکش سیال به سمت داخل می شود. با افزایش سرعت چرخش غلطک، سرعت حرکت سیال نیز افزایش می یابد.

در هنگام خرید پمپ پریستالتیک به این نکته مهم توجه شود که انتخاب شلنگ با کیفیت بسیار در کارکرد پمپ پریستالتیک تاثییر گذار است. دقت به این موضوع که شلنگ باید جوری انتخاب شود که در هنگام کار پمپ بعد از میلیون ها بار مسدود و باز شدن ، سطح مقطع دایره ایی شکل خود را حفظ کند و تغییر شکل ندهد. از جمله پلیمر های الاستومری که برای این کار انتخاب می کنند میتوان از سیلیکون، پلی پروپیلن PVC ، EPDM را نام برد زیرا دارای مقاومت خستگی وشیمیایی بالایی هستند.

دبی پمپ های پریستالتیک از چند عامل تاثیر می پذیرد:

• قطر داخلی تیوپ
• طول شلنگی که درگیر با غلطک باشد.
• سرعت چرخش دورانی غلطک ها
• افزایش تعداد غلطک ها

ویژگی های پمپ های پریستالتیک

ویژگی های پمپ های پریستالتیک بسیار منحصر به فرد هستند. این پمپ ها با ملایمت و به آرامی عمل پمپاژ سیال را انجام می دهند و تنش برشی سیال کاهش می یابد. علاوه بر این، به دلیل وجود یک طرفه و چرخش غلطک، امکان برگشت سیال به سیستم قبل وجود ندارد که دقت سیستم را افزایش می دهد. برخی از پمپ های پریستالتیک همچنین قابلیت تنظیم سرعت را دارند که میزان دبی خروجی را کنترل می کند. این پمپ ها همچنین دارای قابلیت کنترل دقیق دبی توسط VED هستند و قادر به ایجاد قدرت مکش منفی (NPSH) بالا می باشند. علاوه بر این، آنها کم صدا و کم حجم هستند و قابلیت راه اندازی به صورت خشک و بدون سیال را نیز دارند. همچنین، آنها سازگاری عالی با انواع سیالات را دارند و با توجه به در دسترس بودن فرمول ها و سایز های مختلف شلنگ، می توانند به تناسب با نیازهای مختلف خریداران پمپ های پریستالتیک انتخاب شوند.

انواع پمپ پریستالتیک بر اساس فشار برای خرید

در زمان خرید پمپ پریستالتیک باید بدانید که آنها بر اساس فشار به انواع زیر تقسیم میشود:

پمپ پریستالتیک غلطکی یا تیوپی

این پمپ ها دارای محفظه خشک هستند و برای فشار های کمتر استفاده می گردند. فشار کاری این پمپ ها کمتر از هوزپمپ هاست. درون این پمپ ها حداقل دو غلطک وجود دارد که به صورت 180 درجه نسبت بهم قرار گرفته اند. تعداد غلطک ها ممکن است به 8 یا 12 عدد نیز برسد. افزایش تعداد غلطک ها باعث کاهش عمر تیوپ سیال می گردد. . طراحی غلطک ها به دو صورت انسداد ثابت و غلطک فنری انجام می شود. در انسداد ثابت غلطک ها در جای ثابتی فیکس شده اند و در هنگام چرخش مکان هندسی آنها تغییری نمیکند. در این مدل پمپ ها با توجه به برخورد غلطک با نقطه مشخصی از تیوپ احتمال سایش در آن نقطه بیشتر است و عمر مفید تیوپ کوتاه تر می شود.

در مدل غلطک فنری، غلطک ها بر رو فنر هایی نصب شده اند و تماس غلطک با تیوپ به یک نقطه محدود نیست و محدوده بیشتری را شامل می شود. با توجه به تغییرات ضخامت دیواره تیوپ، میزان انسداد ( که درصدی از میزان ضخامت دیواره تیوپ بیان می شود) متفاوت می باشد ولی اگر آن را ثابت فرض کنیم ؛ فنر ها فشار های برابری به دیواره تیوپ وارد کرده و عملکرد تنشی یکنواخت ایجاد می شود.

پمپ پریستالتیک شلنگی

در این پمپ ها که به هوز پمپ نیز معروف هستند معمولا به جای غلطک از کفشک استفاده می شود. برای جلوگیری از سایش شلنگ داخل محفظه پمپ را از روغن پر میکنند. خرید پمپ پریستالتیک شلنگی برای استفاده در فشار های بالا ( تا 16 بار ) استفاده می شود و ضخامت محفظه و شلنگ در این پمپ ها نسبت به پمپ های تیوپی بیشتر است در نتیجه از شلنگ سفت تری استفاده می شود و برای انسداد آن نیروی بیشتری مصرف می گردد. جنس شلنگ این پمپ ها با توجه به نوع سیال عبوری و برای کاهش خستگی و سایش، از پلیمر هایی که خاصیت الاستیسیته بالایی دارند انتخاب می شوند.

​

پمپ پریستالتیک خارج از مرکز 360 درجه 

در این مدل پمپ ها از یک غلطک بزرگی که محور آن خارج از مرکز می باشد استفاده می شود. لوله ی انعطاف پذیر در این پمپ ها به صورت 360 درجه دور تا دور محفطه کشیده شده و غلطک در هنگام چرخش با تمام تیوپ مماس است. در این طرح میزان اصطکاک کمتری بین غلطک و تیوپ وجود دارد زیرا یک فشار و انسداد در هر سیکل وجود دارد و میزان دبی در این پمپ در سرعت دورانی یکسان نسبت به طرح های دیگر، بیشتر است.

پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی 

عمدتا تک فاز هستند و در ابعاد کوچک تر ساخته می شوند و قابلیت حمل آسانی دارند از جمله ویژگی های این پمپ ها میتوان توانایی ایجاد دستور شروع پمپاژ و توقف، تنظیم جهت گردش و سرعت گردش را نام برد. خرید پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی برای دسترسی به فشار های کم می باشد و برای مصارف پزشکی و آزمایشگاهی استفاده میشود. پمپ های سری دیسپنسر (Dispencer)  و سری فلوریت (Flow Rate) از جمله پمپ های آزمایشگاهی هستند که دارای یک ماکروپروسسور بوده که بعد از وارد کردن اطلاعات مربوط به سایز شلنگ، نمایشگر دبی خروجی را نمایش می دهد. سری دیسپنسر دارای قابلیت تقسیم خطوط جریان را دارند و به صورت چند کاناله ساخته می شوند.

پمپ دوزینگ

خرید پمپ دوزینگ که به پمپ تزریق نیز شناخته میشود، دستگاهی است که برای تزریق دقیق و کنترل شده‌ی حجم مشخصی از یک مایع به یک سیستم دیگر استفاده می‌شود. این پمپ‌ها با دقت بسیار بالایی قادرند مقدار دقیقی از مواد شیمیایی، داروها یا سایر سیالات را با دبی و فشار مشخص به سیستم اضافه کنند.

کاربرد و دلایل محبوبیت پمپ های پریستالتیک

پمپ های پریستالتیک به دلیل مزایای منحصر به فردی که دارند، در صنایع مختلفی کاربرد گسترده‌ای یافته‌اند. این پمپ‌ها در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی، شیمیایی، نفتی، ساختمانی و بسیاری دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. دلایل محبوبیت پمپ‌های پریستالتیک در صنایع مختلف از قرار زیر است:

• عدم تماس مستقیم سیال با قطعات داخلی پمپ: این ویژگی باعث می‌شود پمپ‌های پریستالتیک برای پمپاژ مواد حساس، خورنده و سمی بسیار مناسب باشند.
• تنظیم آسان دبی: با تغییر سرعت موتور یا قطر لوله می‌توان دبی پمپ را به راحتی تنظیم کرد.
• خود پرایمینگ بودن: پمپ‌های پریستالتیک به صورت خودکار پرایم می‌شوند و نیازی به پرایمینگ اولیه ندارند.
• ساختار ساده و نگهداری آسان: قطعات این پمپ‌ها به راحتی قابل دسترسی و تعویض هستند.
• سازگاری با طیف وسیعی از سیالات: از سیالات رقیق تا سیالات بسیار ویسکوز.

⭐در انتخاب پمپ پریستالتیک مناسب برای کاربرد خاص خود، عواملی مانند نوع سیال، دبی مورد نیاز، فشار کاری، دمای سیال و محیط کار باید در نظر گرفته شود.

قیمت پمپ پریستالتیک

قیمت پمپ های شلنگی به عوامل مختلفی بستگی دارد که از جمله مهم ترین آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

نوع پمپ:

پمپ های پریستالتیک در انواع مختلفی مانند پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی، پمپ پریستالتیک صنعتی، پمپ پریستالتیک پزشکی و… تولید می شوند. هر یک از این انواع پمپ ها دارای ویژگی ها و قابلیت های خاص خود هستند و قیمت آنها نیز متفاوت است. به عنوان مثال، قیمت پمپ پریستالتیک آزمایشگاهی که دارای دقت و حساسیت بالایی است، از پمپ پریستالتیک صنعتی که برای انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا استفاده می شود، بیشتر است.

برند سازنده:

 برند سازنده نیز یکی از عوامل موثر بر قیمت پمپ پریستالتیک است. به طور کلی، پمپ های پریستالتیک تولید شده توسط برندهای معتبر خارجی مانند آلمانی، آمریکایی و ژاپنی، قیمت بالاتری نسبت به پمپ های پریستالتیک تولید شده توسط برندهای داخلی دارند.

متریال به کار رفته در ساخت پمپ:

 متریال به کار رفته در ساخت پمپ نیز بر قیمت آن تاثیرگذار است. به عنوان مثال، پمپ های پریستالتیک ساخته شده از مواد باکیفیت مانند فولاد ضد زنگ و پلی پروپیلن، قیمت بالاتری نسبت به پمپ های پریستالتیک ساخته شده از مواد ارزان قیمت مانند پلاستیک دارند.

ابعاد و ظرفیت پمپ:

ابعاد و ظرفیت پمپ نیز از عوامل موثر بر قیمت آن است. پمپ های شلنگی با ابعاد و ظرفیت بزرگتر، قیمت بالاتری دارند.

کاربرد پمپ:

کاربرد پمپ نیز بر قیمت آن تاثیرگذار است. به عنوان مثال، پمپ های پریستالتیک مورد استفاده در صنایع حساس مانند صنایع دارویی و غذایی، قیمت بالاتری نسبت به پمپ های پریستالتیک مورد استفاده در صنایع معمولی مانند صنایع غذایی و کشاورزی دارند.