استرینر و انواع آن

در سیالات داخل لوله کشی ها در صنایع و کارخانه ها ممکن است ناخالصی هایی مثل ذرات جامد، رسوبات، زنگ زدگی وجود داشته باشد که ممکن است برای سیستم لوله کشی و سایر تجهیزات در مسیر لوله ها مانند پمپ آب مضر باشد و منجر به خرابی آنها شود. یکی از اجزای مهم در سیستم‌های لوله‌ کشی و صنعتی است که برای تصفیه و جداسازی ذرات معلق و غربال‌ کردن مایعات استفاده می‌شود استرینر (Strainer) است که این دستگاه به عنوان یک فیلتر در سیستم ‌های لوله‌ کشی عمل می‌کند و می‌تواند به صورت استاندارد در انواع و اندازه ‌های مختلف باشد و از متریال مختلفی ساخته می شود و فواید بسیاری دارد. در این مقاله قصد داریم به معرفی استرینر، انواع و کاربردهای آنها بپردازیم پس با این مقاله کالاصنعتی همراه باشید.

استرینر چیست؟

استرینر (Strainer) که به شیر صافی نیز شناخته می شود یکی از مدل های شیرآلات صنعتی است که کاربرد فراوانی در صنایع مختلف دارد. استرینر در واقع یکی از اتصالاتی است که در سیستم های انتقال سیالات بکار می رود و امروزه استفاده از آن امری ضروری است. استرینر به عنوان صافی ای است که وظیفه تصفیه و جداسازی ذرات جامد و ناخالصی های موجود در سیال فرآیند را دارد. به دلیل اینکه وجود ذرات خارجی در سیال پمپاژ شونده باعث خرابی و حتی از کار افتادگی تجهیزات و دستگاه هایی مانند انواع پمپ می شود استفاده از استرینر جهت فیلترکردن این ذرات لازم است.

انواع استرینر

استرینرها دارای انواع مختلفی هستند که دو مدل آن بیشتر رایج است که یکی استرینر نوع Y و دیگری استرینر نوع T است. با این حال انواع دیگری نیز دارد که در ادامه همراه با ویژگی های هر کدام توضیح داده خواهد شد. در مسیر لوله کشی مواقعی که پمپ سانتریفیوژ بکار می رود از استرینر استفاده می شود.

استرینر نوع Y

بخاطر شکل y طور این مدل استرینر، آن را به استرینر نوع y نامگذاری کرده اند. این استرینر برای فیلترکردن ذرات معلق موجود در مایعات و گازها استفاده می شود. در این شیر صافی علاوه بر دو مجرای ورودی و خروجی یک مجرا نیز در قسمت بالای y طور آن وجود دارد که به منظور تخلیه ناخالصی ها و ذرات خارجی گیر کرده در صافی، قرار داده شده است. نوعی صافی y شکل نیز برای پمپ کارواشی وجود دارد.

ویژگی های استرینر نوع y

استرینر نوع y خصوصیات و ویژگی های زیر را دارد:

1. قابلیت نصب بصورت افقی و عمودی
2. طراحی این استرینر به گونه ای است که فیلتر آن بایستی در مدت زمان های کوتاه تری پاکسازی شود.
3. نصب و کاربری آسان
4. طول عمر بالا
5. تعمیر و نگهداری راحت، قابلیت شستشو فیلتر آن و استفاده مجدد
6. افت فشار کم

استرینر نوع T

استرینر نوع T که به استرینر سبدی نیز معروف است دارای یک محفظه گلدانی شکل بوده و در خطوط لوله با قطر بزرگتر بکار می رود. این نوع استرینر نسبت به نوع y بزرگتر است و به همین دلیل ظرفیت نگهداری ذرات جامد و رسوبات بیشتری دارد و در نتیجه مدت زمان بیشتری می توانند بدون نیاز به پاکسازی به کار خود ادامه دهند. استرینر نوع T به نوعی از لحاظ ظاهری شبیه چک ولو دریچه ای است.

ویژگی های استرینر نوع T

استرینر نوع T خصوصیات و ویژگی های زیر را دارد:

1. مناسب برای فیلتر کردن سیالات دارای ذرات جامد بزرگتر
2. قابلیت نصب بصورت افقی
3. کم هزینه ترین استرینر مورد استفاده در خطوط لوله بزرگ
4. هزینه تعمیر و نگهداری کم

استرینر دوپلکس یا دوقلو

استرینرهای سبدی یک نوع دیگری دارند که بصورت دوتایی بوده و به استرینر دوپلکس یا دوقلو معروف هستند. این نوع استرینر دو فیلتر مجزا دارد که بصورت موازی با یکدیگر قرار گرفته اند و در مواردی که امکان قطع سیستم فرآیند انتقال سیالات نیست و نیاز به فعالیت مداوم آن است، مورد استفاده قرار می گیرد؛ به گونه ای که در صورت گرفتگی یکی از فیلترها و نیاز به پاکسازی، تعمیر و نگهداری آن می توان آن را از مدار خارج و فیلتر دوم را وارد مدار کرد.

ویژگی های استرینر دوپلکس

استرینر نوع دوپلکس یا دوقلو خصوصیات و ویژگی های زیر را دارد:

1. مناسب در صنایع پر مصرف که امکان قطعی جریان سیال در آنها وجود ندارد.
2. جهت تمیزکردن یا تعویض یکی از فیلترها می توانند بدون از کار افتادن سیستم استفاده شود.
3. مناسب در صنایع مختلفی مثل نفت، گاز و پتروشیمی، داروسازی، صنایع کاغذسازی و معادن و فلزات

استرینر مخروطی

استرینرهایی وجود دارند که بصورت موقتی هستند و پرکاربردترین آنها استرینر مخروطی است. این نوع صافی به منظور حفاظت از تجهیزات در مسیر جریان مثل پمپ شناور فقط در زمان راه اندازی بکار می روند و بطور دائمی نمی تواند مورد استفاده قرار بگیرد و بجای آن باید از انواع دیگر استرینر استفاده کرد.

ویژگی های استرینر مخروطی

استرینر نوع مخروطی خصوصیات و ویژگی های زیر را دارد:

1. مناسب برای مصارف موقتی مثل زمان راه اندازی
2. قیمت مقرون به صرفه
3. قابلیت نصب آسان

تفاوت استرینر با فیلتر

علی رغم اینکه کلمات استرینر و فیلتر در بیشتر مواقع به عنوان یک وسیله برای صافی و جداساز ذرات جامد از سیالات بکار می رود اما در واقع این دو با یکدیگر تفاوت ساختاری و کاربری دارند. در زیر استرینر با فیلتر مقایسه شده و تفاوت های آنها ذکر خواهد شد.

• فیلتر قادر به جداسازی ذرات جامد بسیار ریز حتی در حد میکرون را از سیال دارد در حالی که استرینر ذرات بزرگتر را می توانند حذف کنند.
• بطور کلی می توان گفت فیلترها عموما یک بار مصرف هستند ولی استرینر در مدت زمان زیادی می توانند استفاده شوند.
• مقدار ابعاد مش در فیلتر بسیار ریز و کوچک بوده به حدی که با چشم دیده نمی شوند درحالی که در استرینر درشت تر بوده و با چشم قابل مشاهده است.
• در فیلتر جلوی جریان بیشتر گرفته می شود بطوریکه افت فشار در مسیر جریان بیشتر است اما در استرینر افت فشار کمتر است.
• از لحاظ کارکردی، فیلتر جهت پاکسازی سیالات از ناخالصی های بسیار ریز استفاده می شود در حالی که استرینر جهت جلوگیری از خرابی تجهیزات مثل پمپ، ناشی از گرفتگی لوله از آلودگی ها و ذرات درشت تر در مسیر جریان سیال بکار می رود.

جمع‌بندی

شیر صافی یا استرینر وسیله ای است که در اکثر صنایعی که با انتقال و جابجایی سیالات سر و کار دارند، استفاده می شود. در این مقاله تعریف کاملی از استرینر و ضرورت استفاده از آن بیان شد و مشخص شد که جهت جلوگیری از خراب شدن تجهیزات مخصوصا پمپ و مشکلات بعدی که اتفاق می افتد مثل بحث تعمیر، تعویض و هزینه هایی که در پی دارد، لازم است تا از استرینر استفاده شود.