چگونه پمپ آب خانگی را دور متغیر کنیم؟

چگونه پمپ آب خانگی را دور متغیر کنیم؟

پمپ های خانگی عمدتا دارای موتور الکتریکی یا همان الکتروموتور هستند. هر الکتروموتور دارای یک استاتور (سیم پیچ) می باشد که تامین انرژی الکتریکی بر عهده آن است. همچنین هر الکتروموتور دارای یک روتور (شفت) می باشد که به واسطه نیروی الکتریکی وارد بر آن توسط استاتور، به حرکت در می آید. الکتروموتورها دارای دور چرخش مختلف هستند که بنا به نوع و شرایط مصرف کاربر می توانند متفاوت انتخاب شوند. اما گاهی اوقات مصرف کننده به هر دلیلی قصد تغییر دور الکتروموتور پمپ مورد استفاده خود را دارد. در این مقاله به بررسی علل و روش تغییر دور الکتروموتور و در واقع دور متغیر کردن پمپ های خانگی خواهیم پرداخت. لطفا با ما همراه باشید.

انواع دور الکتروموتور پمپ خانگی

به طور کلی الکتروموتورها به شکل پیش فرض در دور های 3000 (دو پل)، 1500 (چهار پل)، 1000 (شش پل) و 750 (8 پل) تولید و عرضه می شوند و با توجه به نوع مصرف کاربر، دور الکتروموتور می تواند متفاوت باشد. در پمپ های خانگی، دور موتور عمدتا 3000 دور در دقیقه می باشد. اما این مقدار به دلایل مختلف می تواند تغییر کند.

دلایل تغییر دور الکتروموتور

تغییر دور الکتروموتور به علت های متعدد و خاصی صورت می گیرد که می توان آنها را مزیت دانست. در ادامه آنها را بر می شماریم:

فشار بیش از حد انتظار پمپ

مادامی که فشار ایجادی توسط پمپ بیش از حد انتظار کاربر باشد، مسائلی مانند پرتاب آب در شیرهای منزل و همچنین احتمال آسیب به لوله ها در دراز مدت، ممکن است اتفاق بیفتد. در این شرایط با کاهش دور الکتروموتور می توان باعث کاهش فشار خروجی آب از پمپ شد و نهایتا باعث نرمال شدن فشار در سر شیرهای واحدهای ساختمان شد.

تنظیم فشار خروجی پمپ

یکی از دلایل اصلی تغییر دور موتور الکتریکی در پمپ، تنظیم فشار سیال مورد پمپاژ است. با افزایش یا کاهش دور موتور (RPM)، سرعت چرخش پروانه تغییر می کند و در نتیجه تغییر متناظر در سرعت جریان ایجاد می شود. این می تواند در شرایطی که نیاز به افزایش یا کاهش فشار آب مورد پمپاژ وجود دارد، مفید باشد. به عنوان مثال، در روزهای تعطیلات طولانی و مادامی که اکثر ساکنان ساختمان به مسافرت می روند، بدیهی است که افراد کمی که داخل ساختمان مانده اند، با کاهش دور موتور که منجر به کاهش فشار می شود نیز می توانند به میزان آبدهی مورد نظرشان دست پیدا کنند. لذا تغییر دور الکتروموتور در این شرایط امری مطلوب می تواند باشد. به همین ترتیب در روزهای تعطیل کوتاه مدت (یک یا دو روزه) که افراد شاغل در منزل هستند، نیاز به افزایش دور الکتروموتور به جهت ایجاد مقدار فشار و دبی مطلوب، بیشتر است.

صرفه ‌جویی و کاهش مصرف انرژی

تغییر دور الکتروموتور پمپ آب می‌ تواند منجر به صرفه‌ جویی در انرژی شود. با تغییر دور الکتروموتور به گونه ‌ای که جریان آب بهینه شود، مصرف انرژی کاهش می ‌یابد. این مسئله به خصوص در مواردی که پمپ آب برای مدت طولانی در حال کار است و نیاز به صرفه ‌جویی در انرژی دارد، حائز اهمیت است.

تعمیر و نگهداری

در بعضی از موارد، تغییر دور الکتروموتور پمپ آب به منظور تعمیر و نگهداری صورت می ‌گیرد. با تغییر دور الکتروموتور، ممکن است بتوان عیوب و خرابی ‌های موجود را شناسایی و رفع کرد.

کاهش سر و صدا

الکتروموتور هنگام روشن و خاموش شدن، صدا ایجاد می کند. تغییر دور موتور می تواند در کاهش این صدا تاثیر چشمگیری داشته باشد.

تغییر دور الکتروموتور پمپ خانگی

تنها راه های مرسوم تغییر دور الکتروپمپ، استفاده از اینورتر بر روی آن است. اینورتر ها که با نام های درایو AC یا VFD (درایو فرکانس متغیر) نیز شناخته می شوند، با برخورداری از خاصیت تنظیم دقیق دور الکتروپمپ، مناسب ترین گزینه برای تنظیم سرعت الکتروموتور می باشند. استفاده از اینورتر بر روی پمپ، می ‌تواند عمر مفید آن را افزایش دهد. با تنظیم سرعت پمپ به صورت دقیق و جلوگیری از شوک‌ های هیدرولیکی، فشار و لرزش‌ های غیر ضروری پمپ کاهش یافته و در نتیجه عمر مفید پمپ افزایش می ‌یابد. همچنین، با کاهش دور الکتروموتور (بنا به نیاز)، استهلاک قطعات و تجهیزات نیز کاهش می ‌یابد و به طبع نیاز به تعمیر و نگهداری آنها نیز کاهش می ‌یابد.

چگونگی انتخاب اینورتر مناسب برای پمپ آب

انتخاب اینورتر مناسب برای پمپ آب یک فرآیند حیاتی است که نیازمند در نظر گرفتن فاکتورهای مهم می ‌باشد. در ادامه، به بررسی این فاکتورها خواهیم پرداخت:

قدرت و توان خروجی

یکی از مهم ‌ترین فاکتورهای انتخاب اینورتر، قدرت و توان خروجی آن است. برای انتخاب مناسب ‌ترین اینورتر، باید توان مورد نیاز پمپ آب را به دقت محاسبه کنید. توان خروجی اینورتر باید قادر به تامین توان مصرفی پمپ باشد و در عین حال باعث کارایی بالا و عملکرد بهینه پمپ شود.

ولتاژ و جریان ورودی

باید مطمئن شوید که ولتاژ و جریان ورودی اینورتر با شبکه برق محل نصب پمپ آب سازگار است. برخی از اینورترها قابلیت تنظیم ولتاژ و جریان ورودی را دارند که می‌ تواند در برخی موارد مفید باشد.

درجه حفاظت (IP)

اینورتر باید دارای سیستم حفاظت مناسب باشد تا در مواقع خطا و خطرات احتمالی، پمپ آب را محافظت کند. برخی از حفاظت‌ های مهم شامل حفاظت در برابر جریان بالا، ولتاژ بالا، ولتاژ پایین، حفاظت در برابر فشار آب بالا و حفاظت در برابر دمای بالا می‌ باشد.

کارایی و راندمان

کارایی و راندمان اینورتر نقش مهمی در صرفه ‌جویی انرژی و هزینه ‌های عملیاتی دارد. باید به دنبال انتخاب یک اینورتر با کارایی بالا و راندمان بهینه باشید.

قابلیت اتصال به سیستم های مدیریت هوشمند

در صورت نیاز به اتصال پمپ آب به سیستم های مدیریت هوشمند، باید اطمینان حاصل کنید که اینورتر قابلیت ارتباط با این سیستم ها را دارد.

عمر مفید و قابلیت تعمیر و نگهداری

علاوه بر عملکرد، عمر مفید و قابلیت تعمیر و نگهداری اینورتر نیز بسیار مهم است. باید به دنبال یک اینورتر با کیفیت ساخت بوده و قابل تعویض قطعات تعمیر و نگهداری باشید.

تاثیر دور موتور در راندمان کاری الکتروپمپ

جدول زیر یک نمونه پمپ با دو نوع دور موتور با میزان دبی، قطر پروانه و قطر دهانه خروجی یکسان را نشان می دهد:

همانطور که در جدول فوق مشاهده می کنید، کاهش دور الکتروموتور، تاثیر مستقیم بر میزان ارتفاع آبرسانی (هد) پمپ داشته است. علت این امر این است که با کاهش دور پمپ، الکتروموتور به آمپر کمتری برای راه اندازی نیاز دارد و توان خروجی آن نیز با کاهش همراه خواهد بود.

تعیین سرعت الکتروموتور

یک موتور AC از یک روتور که می‌ چرخد و یک استاتور که ثابت می ‌ماند اما حاوی چندین قطب (پل) است که یک میدان مغناطیسی ایجاد می ‌کند و موتور را نیز چرخانده و راه اندازی می ‌کند، ساخته شده است. سرعت موتور AC به تعداد قطب های موتور، فرکانس نیروی اعمال شده به آنها و عاملی به نام لغزش بستگی دارد.

برای تعیین سرعت موتور از فرمول زیر می توان استفاده کرد:

تعداد قطب ها (پل) ÷ مقدار فرکانس (هرتز) ×120= سرعت موتور (دور در دقیقه)

برای مثال، سرعت یک موتور 4 پل با فرکانس 50 هرتز برابر است با:

دور در دقیقه 1500 = 4 ÷50 ×120 = سرعت موتور

نصب اینورتر بر روی بوستر پمپ ها نیز صورت می گیرد. همانطور که می دانید، یکی از کاربردهای بوستر پمپ ها، تامین آب برج های مسکونی با تعداد طبقات و واحدهای زیاد است. بنابراین، وجود اینورتر بر روی این پمپ ها، می تواند کمک بزرگی به فرآیند آبرسانی به تمامی واحدها با کیفیت مطلوب و همچنین رفع کمبود فشار در طبقات بالا با تنظیم سرعت الکتروموتور، باشد.